Korenmolen ’t Vliegend Hert in ‘s-Gravendeel heeft nieuwe wieken

De korenmolen ’t Vliegend Hert in ’s-Gravendeel heeft nieuwe wieken. Op 19 februari jl. hebben molenbouwers van de Restauratie Werkplaats Schiedam de oude roeden (wiekbalken) gemonteerd en aansluitend nieuwe roeden aangebracht. Dat gebeurde met een spectaculair karwei waarbij een telescoopkraan en twee hoogwerkers werden ingezet. In dit bericht staan opnamen van een paar bijzondere momenten tijdens deze operatie.

De korenmolen op de ’s-Gravendeelse Molendijk dateert uit de jaren 1862/63 en is met zijn 22 meter hoge muurwerk de hoogste stellingkorenmolen van de Hoeksche Waard. De molen moest in maart 2022 buiten bedrijf worden gesteld, nadat bij een onderzoek was gebleken dat de kwaliteit van de constructie en het laswerk van de roeden gebreken vertoonden. Sindsdien is gewerkt aan plannen voor vervanging van de roeden en ander noodzakelijk herstelwerk.

Ingrijpende restauratie

In oktober vorig begon de ingrijpende restauratie die nu wordt uitgevoerd en waarbij o.a. de roeden en het wieksysteem worden vervangen. De opknapbeurt omvat verder het herstel van metselwerk en scheuren, het maalvaardig herstel van het gaande werk (de aandrijflijn) en het groot onderhoud aan de stelling. Er zijn ook plannen om de molen in te richten als informatie locatie over zijn functie als korenmolen. De restauratie is medio dit jaar gereed. De officiële heropening van de molen zal later plaatsvinden.

De kosten komen naar schatting uit op € 245.000. Dat bedrag is bijeen gebracht door subsidies van de provincie Zuid-Holland en de gemeente Hoeksche Waard en door sponsorbijdragen van een aantal culturele fondsen. Subsidies en donaties zijn toegezegd en verkregen van: de provincie Zuid-Holland, de gemeente Hoeksche Waard, de Van der Mandele Stichting, het (Prins Bernard) Cultuurfonds, de Vereniging De Hollandsche Molen, het Dr. Hendrik Muller’s Vaderlandsch Fonds, het Dinamo Fonds, de Stichting Elise Mathilde Fonds en de J.E. Jurriaanse Stichting. 

Het resterende bedrag van € 20.000 probeert de molenstichting Molens nog te verwerven via sponsoracties in ’s-Gravendeel en met crowd funding via de website van de landelijke Vereniging De Hollandsche Molen.

Unieke molen

Een bijzonder element bij dit project is de reconstructie van het Dekker stroomlijnsysteem dat van 1934 tot 1969 bij de wieken van deze molen is toegepast. Door dit systeem kan de molen bij geringe wind toch op windkracht malen. Jan Booden, de voorzitter van de Stichting Molens Hoeksche Waard, geeft een toelichting op dit onderdeel: “Bij deze restauratie zal het zgn. ‘Dekker-systeem’ op de roeden weer worden aangebracht. Dit is een stroomlijn-systeem, dat in 1934 voor het eerst  werd toegepast. Het voordeel is dat bij geringe wind de molen toch kan draaien en malen”.

Booden: “Toen na de oorlog het malen van meel minder opleverde is de molen omgebouwd tot een eigentijdse mengvoederfabriek, die in die tijd uniek was in zijn soort. Gelukkig bleef een koppel molenstenen bewaard om toch ook meel te kunnen produceren. Het originele interieur met de daarbij behorende molenattributen is eveneens bewaard gebleven, wat we in molenland nog maar zelden tegenkomen. Dat, in combinatie met het Dekkersysteem zoals dat na de Tweede Wereldoorlog (tot 1969) bij ’t Vliegend Hert in gebruik was, zorgt ervoor dat we in de Hoeksche Waard nog beschikken over deze unieke molen als cultureel erfgoed”.

(Foto’s: John van den Berg)